Af en toe een slechte nacht? Dat is meestal geen probleem. Maar als u regelmatig te weinig slaapt, kan dit flinke gevolgen hebben voor uw gezondheid. Slaap is namelijk geen luxe, maar een basisbehoefte.
Wat is slaaptekort?
Slaaptekort ontstaat wanneer u structureel minder slaap krijgt dan u nodig hebt. Voor de meeste volwassenen betekent dit minder dan zeven à acht uur per nacht. Dit tekort aan slaap kan tijdelijk zijn, maar ook maandenlang aanhouden. In dat laatste geval spreken we van chronisch slaaptekort.
Oorzaken van slaaptekort
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van slaaptekort. Stress is de meest voorkomende. Andere oorzaken zijn onder meer:
- Het gebruik van cafeïne, alcohol of drugs
- Lichamelijke klachten, zoals rug- of nekpijn
- Een verstoorde biologische klok, bijvoorbeeld door ploegendiensten
- Overmatig gebruik van schermen vlak voor het slapengaan
Symptomen van slaaptekort
Het lichaam geeft duidelijke signalen af wanneer het te weinig rust krijgt. Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Vermoeidheid overdag
- Concentratieproblemen
- Prikkelbaarheid
- Hoofdpijn
- Bleke huid
- Trage reactiesnelheid
- Gevoel van ‘brain fog’
Op langere termijn kunnen ook buikklachten ontstaan. Dit heeft te maken met de nauwe samenwerking tussen de hersenen en de darmen, ook wel de hersen-darm-as genoemd.
Gevolgen op korte en lange termijn
Slaaptekort beïnvloedt vrijwel elk aspect van uw functioneren. Op de korte termijn leidt het vaak tot stemmingswisselingen, geheugenproblemen en slechtere prestaties op werk of school. Ook neemt de kans op verkeersongevallen toe door verminderde alertheid.
Na enkele nachten zonder voldoende slaap begint ook het immuunsysteem te verzwakken. U wordt vatbaarder voor infecties, en lichamelijk herstel duurt langer.
Bij chronisch slaaptekort kunnen ernstigere klachten ontstaan, zoals een verhoogde kans op diabetes, hartproblemen en obesitas. Uw lichaam krijgt simpelweg niet genoeg tijd om te herstellen.
Lees hier meer over de impact van slaaptekort op uw gezondheid.
Chronisch slaaptekort: sluipend gevaar
Een gevaarlijk aspect van chronisch slaaptekort is dat u eraan kunt wennen. U voelt zich misschien continu moe, maar beschouwt dat als ‘normaal’. Sommige mensen ontwikkelen zelfs een mentale ‘uit-knop’, waarmee ze hun vermoeidheid tijdelijk onderdrukken. Het lichaam blijft echter onder druk staan.
Slaaptekort bij kinderen
Ook bij kinderen en jongeren kan een gebrek aan slaap een grote impact hebben. Denk aan groeiachterstand, leerproblemen of gedragsveranderingen. Zelfs de relatie met ouders kan eronder lijden. Vooral bij pubers is het risico op concentratieverlies en verminderde schoolprestaties groot.
Tips om slaaptekort te voorkomen
Hoewel niet alle oorzaken van slaaptekort te vermijden zijn, zijn er wel manieren om uw nachtrust te verbeteren:
- Zorg voor een vaste bedtijd – Ga elke dag rond dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op, ook in het weekend.
- Beperk schermgebruik – Zet uw telefoon, laptop of televisie minstens een uur voor het slapengaan uit. Het blauwe licht van schermen kan uw melatonineproductie verstoren.
- Beweeg overdag – Regelmatige lichaamsbeweging helpt om ‘s avonds beter te slapen. Vermijd intensieve sport vlak voor bedtijd.
- Creëer een rustige slaapomgeving – Zorg voor een koele, donkere en stille slaapkamer. Gebruik eventueel verduisterende gordijnen of een slaapmasker.
- Let op wat u eet en drinkt – Vermijd cafeïne en zware maaltijden in de avonduren. Kies liever voor een lichte, rustige afsluiting van de dag.
- Gebruik een goed matras en kussen – Een ondersteunend kussen en passend matras, zoals ons 120 x 190 matras voor op een twijfelaar, maken een groot verschil voor uw ligcomfort en slaapkwaliteit.
