Het is inmiddels duidelijk dat een verschuiving in het schoolrooster aanzienlijke voordelen kan hebben voor de slaap van tieners. Onderzoeken uit de Verenigde Staten en China bevestigen dat tieners die een halfuur later moeten opstaan, beter slapen en beter gehumeurd zijn. Dit benadrukt het belang van een aanpassing in de schooltijden, een idee dat al enkele jaren geleden werd voorgesteld door de Nederlandse kinderarts Rob Bakker. Hij stelde voor om middelbare scholen minstens een uur later te laten beginnen, bij voorkeur om half tien in plaats van half negen. Deze aanbeveling is gebaseerd op de ontdekking dat vroege starttijden een belangrijke oorzaak zijn van slaaptekort en slechte slaapkwaliteit bij tieners.
Lees hier wat voor impact slaaptekort op gezondheid heeft.
De invloed van een halfuur later opstaan bij tieners
De vroege starttijden van scholen passen niet goed bij het veranderende slaapritme van pubers. Tijdens de puberteit verschuift hun natuurlijke ritme van een ‘ochtendritme’ naar een ‘avondritme’. Dit betekent dat tieners ’s avonds moeilijker in slaap vallen en ’s morgens moeilijker wakker worden. Pogingen om tieners eerder naar bed te sturen hebben vaak weinig effect, omdat de afgifte van het slaaphormoon melatonine bij hen later begint. Hierdoor wordt het steeds lastiger om vroeg in de ochtend uit bed te komen.
Onderzoek naar later beginnen met school
Studies ondersteunen de hypothese dat latere schooltijden de slaap van tieners verbeteren. Een studie van het Bradley Hasbro Children’s Research Center, gepubliceerd in het Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics, volgde 200 leerlingen die hun schooltijd zagen verschuiven van 8:00 naar 8:25. Deze kleine wijziging resulteerde in een toename van de slaapduur met 29 minuten. Het percentage leerlingen dat 8 uur of meer per nacht sliep, steeg van 18% naar 44%. De studenten waren minder slaperig, alerter en beter gemutst. Zodra de schooltijd weer werd vervroegd, viel het merendeel van de leerlingen terug in hun oude slaappatroon.
Een vergelijkbaar onderzoek, gepubliceerd in JAMA Pediatrics, toonde aan dat het verplaatsen van de starttijd van 8:00 naar 8:30 leidde tot een gemiddelde stijging van de slaapduur met 45 minuten. Het aantal leerlingen dat minder dan 7 uur per nacht sliep, daalde met bijna 80%, terwijl het aantal leerlingen dat 8 uur of meer sliep, steeg van 16% naar bijna 55%. Deze verandering resulteerde in een verbeterde alertheid, motivatie en algemeen beter welzijn van de leerlingen.
Ook in China bevestigen studies de positieve effecten van latere schooltijden. Een overzicht van Chinese studies gepubliceerd in PLoS One onderzocht het effect van latere schooltijden op basisschoolkinderen jonger dan 12 jaar. De bevindingen tonen aan dat het verschuiven van starttijden naar later aanzienlijke voordelen kan bieden, zelfs bij jongere kinderen.
Het voordelige effect van een halfuur later opstaan
Het effect van een halfuur later opstaan op de slaap van tieners is duidelijk positief. Door starttijden van school aan te passen, kunnen we de slaapkwaliteit van tieners verbeteren en hun algehele welzijn bevorderen. Deze bevindingen benadrukken de noodzaak om het schoolrooster te herzien en beter af te stemmen op de natuurlijke slaapbehoeften van tieners.
Lees hier waarom slaapproblemen tot somberheid kunnen leiden.
